De bouwvergunning en de aanbestedingen zijn bijna de deur uit. Het wordt tijd om werk te maken van de concrete inrichting en aankleding van het gebouw. Een ideaal moment om wat inspiratie te gaan opdoen bij andere bouwprojecten van het architectenconsortium.

De nieuwbouw is een samenwerking van 2 architectenburo’s: het Nederlandse RAU en het Vlaamse ABDM. Architecten Michael, Henk, Bart en Dirk verzorgden alle bezoeken. 3 auto’s, 2 dagen, 663 km en 5 rondleidingen waren voldoende om een goed zicht te krijgen op de stijl, filosofie en het DNA van beide bureaus.

Km 230: Zeist – het Retailhuis

Inretail is een sectororganisatie voor de non-food retail sector: sportwinkels, meubelzaken, brandstores, …. Het retailhuis noemen ze hun clubhuis. Het gebouw wordt gebruikt als netwerk-, inspiratie- vergaderplaats en is daarnaast het kantoor van een kleine honderd medewerkers. Het pand ligt middenin de bossen op de Utrechtse heuvelrug.

Meteen valt het me op hoe mooi het gebouw ingepast is in de groene omgeving: zeer open en transparant, met maximaal daglicht in werkelijk alle ruimtes. Het gebouw doet me een beetje denken aan het VOKA gebouw in Kortrijk, niet toevallig een gebouw met een vergelijkbare functie.

De inrichting is eenvoudig en strak met overal netjes gelabelede designmeubels en -objecten. Nergens ligt een blaadje verkeerd of hangt een kadertje schuin. Very stylish en duidelijk zeer gesmaakt door de sectorleden. Ik vind de materialen en de gebruikte kleuren bijzonder goed gekozen. De designobjecten geven het soms een wat afstandelijke en steriele indruk. Het gebouw heeft klasse en uitstraling, dat is zeker. Wel is er weinig ruimte voor een persoonlijke touch of de specifieke uitstraling van bijvoorbeeld een opleiding. Zou lastig zijn voor eigenzinnige onderwijsmensen 😉

Ondanks de vele grote glaspartijen is het gebouw toch energie efficiënt: overal 3-laags glas met ingebouwde, automatische zonnewering. Elke ruimte is uitgerust met 4 sensoren: licht, beweging, CO2 en temperatuur. Verlichting, verluchting en klimaatregeling worden zo in elke ruimte apart en automatisch gestuurd.

Het gebouw heeft veel vergaderruimtes en die hebben elk een eigen sfeer, naam en uitstraling. Doorheen het gebouw zijn veel informele plekken die uitnodigen tot brainstorms en creatief overleg. Unaniem enthousiasme hierover bij de Howesters. Onze gebouwen zouden vol moeten zitten met dergelijke hoekjes.

Km 289: Apeldoorn – Educatief centrum de St@art

In de Hoge Veluwe, middenin het groen ligt dierenpark de Apenheul. RAU bouwde hier in 2010 een nieuw educatief centrum. Hier wordt de filosofie van de RAU architecten ons duidelijk. Thomas Rau verwoordt het als volgt: “Elk bouwproject betekent dat we onszelf en onze manier van werken heruitvinden. Bij Rau bepalen het landschap, de functionaliteit en de opdrachtgevers de vorm en het concept van het ontwerp, elke keer opnieuw.”

Het gebouw van de Apenheul slingert zich als een apenstaart doorheen de omgeving. De constructie volgt de hoogtelijnen van het landschap, de rooilijn van het aanpalende bos en de loop van een oud pad door het landschapspark uit 1932.

De St@art is het nieuwe kantoor en educatief centrum van Stichting Apenheul en het Natuurhuis in Apeldoorn. Naast zijn functie als kantoor, zal De St@art ook …

De nogal gecompliceerde vormen zijn niet meteen mijn ding maar ik hou wel van de prominente aanwezigheid van hout en de mooie houtconstructies. En ik ben onder de indruk van hoe de constructie, inrichting en materiaalkeuze de functionaliteit en doelstelling van het gebouw volgen: een educatief centrum voor natuur, dieren en milieu én een podium voor duurzaam ondernemen. Het gebouw straat duurzaamheid en liefde voor de natuur uit. Net zoals het vorige gebouw heeft het gebouw een uitstraling die in lijn ligt met de functionaliteit ervan.

In de kelderverdieping is er een heel aangename aula. Er is geen podium voor het spreekgestoelte waardoor je als lesgever heel dicht bij je publiek staat. De luchtige kleur van het houten parket en het presentatiemeubel contrasteren mooi met de donkere zitjes. Er zijn geen klaptafeltjes waardoor een een groot ruimtegevoel ontstaat. Iemand maakt de opmerking dat klaptafeltjes in een aula misschien helemaal niet meer nodig zijn aangezien “studenten toch geen nota’s meer nemen…” 😉

Km 322: Arnhem – Hoofdkantoor Netbeheerder Alliander

Dit gebouw is duidelijk en terecht het paradepaardje in het portfolio van RAU. Op de site dearchitect.nl wordt dit projecct omschreven als: “een van de meest spannende transformatieprocessen die vandaag in Nederland aan de gang zijn”. 5 bestaande gebouwen worden omgevormd tot 1 “extreem duurzaam en energiepostief” complex voor 1.550 personen. Upcycling en Recyclage zijn hier geen loze woorden. De volledige buitenbekleding werd gemaakt met het sloophout van kabelhaspels. Toiletten en wastafels worden gerecupereerd en van oude deuren wordt nieuw meubilair gemaakt. “Kostbaar hoeft niet duur te zijn”, zegt Thomas Rau overtuigd.

Het gebouw is in volle oplevering. Elke week nemen teams hun intrek in de nieuwe kantoren, de officiële opening is voorzien midden november. De man is duidelijk trots op het resultaat en leidt ons persoonlijk rond.

Het consortium waar RAU deel van uitmaakt is niet alleen verantwoordelijk voor het bouwen van het gebouw maar ook voor de uitbating gedurende 15 jaar. Deze extra financiële verantwoordelijkheid heeft het ontwerpproces significant beïnvloed en zorgde voor radicale keuzes. Om het energieverlies bij de transformatoren zoveel mogelijk te reduceren werkt de volledige LED verlichting op aparte met UTP bekabelde 48 volt circuits. Elk armatuur wordt daardoor ook een datapunt, apps kunnen elk lichtpunt apart aansturen en zelflerende algoritmes bepalen uiteindelijk de verlichting van het ganse gebouw.

We zijn behoorlijk onder de indruk. Overal in het gebouw is er ruimte, groen en licht. Dit is geen gebouw meer maar een biotoop. Wat vroeger een vuil terrein was met 5 oude gebouwen is nu een plek waar iedereen wil komen werken. Het is een heel mooie case om te zien hoe bestaande gebouwen kunnen opgaan in een volledig nieuw geheel. De uitbouw van de volledige campus Kortrijk op GKG zou dezelfde filosofie moeten kunnen respecteren: nieuwbouw, uitbouw Ramblas, refurbishment A en B blok, …

Als de Kortrijkse campus een even krachtige uitstraling krijgt als de Liander site dan wordt Howest een landmark voor de ganse regio. Dit bezoek is een mooie afsluiter alvorens we kroketten gaan eten in het fijne Arnhemse centrum.

Km 443: Weert – Het College

Het College in Weert dateert van 2011 en heeft heel wat elementen in zich die ook in onze plannen opgenomen zijn. De bouwlagen met dakoversteken die excentrisch verdraaid worden tov elkaar, de dragende palen die over alle verdiepingen doorlopen, de glaswanden, de stoffen ventilatiebuizen, nachtkoeling en de grote centrale traphal. Het is ons ondertussen duidelijk dat elk gebouw van RAU een heel duidelijke identiteit heeft. Ze stralen dynamiek, innovatie en optimisme uit. Laat maar komen dus!

Wanneer we binnen een rondleiding krijgen van de gebouwbeheerder komt een pijnlijk aspect van nieuwbouwprojecten naar boven. Het nieuwe college moest een innovatieve vorm van onderwijs faciliteren: het gebouw heeft daardoor geen klassieke leslokalen, maar kent vakdomeinen, waar steeds 2 docenten van hetzelfde vak verantwoordelijk zijn voor 2 groepen. Ze hebben daarbij, naast het domein zelf, de beschikking over aangrenzende instructieruimten (in diverse varianten), stiltewerkplekken én ict-voorzieningen. Het gebouw kenmerkt zich doordat deze zaken volledig geïntegreerd worden aangeboden. Hier werd lang over nagedacht, via doorgedreven innovatieprocessen. De aanpak werd als zeer vernieuwend ervaren en alom geprezen.

Aantal leerlingen (huidig/maximaal) 1258 / 1250 Aantal m2 bvo voor overige activiteiten 2407 Overige activiteiten Sporthal en multifunctionele zaal (sport, theater, dans e.d.)

Medegebruikers van het gebouw Atletiekvereninging Weert, Handbalvereniging Rapiditas, Regionaal Talentencentrum basketball, Regionaal Talentencentrum volleybal, gehandicaptensport, RICK (culturele instelling) en diverse incidentele gebruikers op het gebied van sport en cultuur.

5 jaar later blijkt de gedurfde pedagogische werkvorm niet te werken. Leerkrachten kunnen maar niet wennen aan de gemengde groepen, leerlingen hebben concentratieproblemen. Er wordt overwogen om de vakdomeinen via scheidingswanden terug op te splitsen in aparte klaslokalen. RAU treft hier geen schuld, wel de gebrekkige communicatie tussen de onderwijsinnovators, de directie en de leerkrachten. Cross the fingers dat wij overal de juiste accenten zullen leggen.

Km 541: Herent – Nieuw Administratief Centrum

Laatste stop voor we huiswaarts keren. Dit gebouw is gezet door de ABDM, de Belgische partner in het consortium van onze nieuwbouw. De stijl is anders dan die van RAU: soberder, meer ingetogen, meer subtiliteit en zeer functioneel. Elk detail is doordacht uitgewerkt en de afwerking is heel verzorgd. In de conceptnota van het gebouw wordt het project omschreven als: “open, transparant maar ook sober en duurzaam”. Het gebouw maakt exact die indruk.

ABDM staat straks in voor de techieken en de werfopvolging van de bouw in Kortrijk. Het is fijn en geruststellend te weten dat de oplevering van ons gebouw door vakmannen zoals ABDM zal opgevolgd worden.+

Het gebouw is multifunctioneel en daardoor een organisatorisch huzarenstukje: stadsdiensten, bibiliotheek, OCMW én politiekantoor zitten onder hetzelfde dak. Dit zorgt binnenin voor complexe flows: arrestanten van de politie en de lezertjes van de jeugboekenjury komen elkaar best niet tegen, het loket van het OCMW vraag discretie terwijl de burgerdiensten net zo zichtbaar mogelijk moeten zijn. De integratie van al deze flows is wonderwel gelukt en toch behoudt het gebouw zijn open karakter.

Ook de energievoorziening, zonnewering, verduistering, ventilatie en toegankelijkheid zijn afgestemd op de specifieke behoeften van de verschillende delen van het gebouw: de bibliotheek ligt zo georiënteerd dat er nooit direct invallend zonlicht is, het terras van de trouwzaal is op het zuiden gericht, het dak ligt vol zonnepanelen en een half verzonken verdiep met open parkeergarage en technische ruimtes zorgt voor heel toegankelijke technieken.

De twee dagen zitten er op. We weten nu waar we ons kunnen aan verwachten, we hebben een referentiekader en hebben aan de architecten kunnen laten weten wat we belangrijk vinden en wat we van ons gebouw verwachten.

Het echte werk kan nu beginnen…

Km 663: Kortrijk – Magdalenapark

Oh ja, tijdens het schrijven van deze post was het zoeken naar goede synoniemen voor “onze nieuwbouw”. Het wordt stilaan tijd om een iconische naam te zoeken voor “onze nieuwbouw”.

Alle suggesties zijn welkom!

Nieuwbouw Howest Kortrijk: Inspiratietrip

U zou ook interesse kunnen hebben in

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *